Grondsoort; kleigrond.
De grondsoort is bepalend voor welk sortiment planten je gaat kiezen voor in je tuin. In dit eerste artikel over grondsoorten ga ik het hebben over kleigrond. (hierna volgen nog zandgrond en veengrond) Deze informatie is ook te vinden in mijn boek ‘Plantwijzer’
kleigrond bewerken
Als het nou klei is en vooral de wat zwaardere rivier- of zeeklei, dan heb je vaak ook een probleem met het bewerken. Het kan goed zwaar zijn en bij regen is het een hele toer om een gat te graven: het sopt aan alle kanten.
Het is dus vrij lastig om je beplanting aan te brengen maar ook later om onderhoud te plegen.
Let er bij kleigrond goed op dat de afwatering in orde is. Heel wat planten hebben het opgegeven omdat ze te lang met de wortels in het water stonden, of door de zware klei gebrek aan zuurstof hadden. ’s Zomers is het zo dat klei zo ontzettend hard kan worden dat je er nauwelijks nog in kan komen. Als er van die grote scheuren in de grond ontstaan is het net of je klei aan het bakken bent als de zon er op staat. Als je een keer sproeit dan komt het wel weer los, maar het is allemaal niet makkelijk.
Vruchtbaar
Een ander ding wat je hebt met klei is dat het vaak voedselrijk is.
Ik heb het in het verleden weleens meegemaakt dat ik vol enthousiasme in een bepaalde tuin een plantje heb gebruikt dat volgens de normen 1.20 meter hoog zou moeten worden, en dat tot mijn verbazing diverse exemplaren uitgroeide tot zo’n 2 meter hoog. Op andere gronden deed datzelfde plantje precies wat hij moest doen, maar als je een stuk vruchtbare klei hebt dan wil alles nogal eens buiten proporties uitgroeien.
Onkruid
Wat ook lastig kan zijn op zware klei zijn vaak de hardnekkige wortelonkruiden.
Als je de pech hebt dat er riet in je tuin groeit, of het hardnekkige Kweek (gras), of Zevenblad dan wel Heermoes dat ook wel paardenstaart wordt genoemd, of Heggewinde (pispotjes) dan groeit dit alle kanten op. Je moet ze wel degelijk in de gaten houden en het is lastig om ze te verwijderen, juist vanwege de zware grond.
Planten op kleigrond.
Gebruik op klei eigenlijk alleen kalkminnende beplanting. Een Rododendron zal het een paar jaar overleven maar hij zal nooit echt mooi worden. Of een Skimmia….het zijn allemaal van die dingen waar je heel veel aandacht aan moet besteden om het een beetje normaal te houden.
Natuurlijk zal een echte plantenliefhebber alles doen voor zijn planten en voor het sortiment dat hij wil. Je kan de grond op een aantal plekken prima aanpassen, maar wil je het jezelf wat makkelijker maken kies dan alleen beplanting die echt op de klei past.
10 planten voor kleigrond
- 1. Aruncus dioicus – Geitenbaard
- 2. Astrantia major – Zeeuws knoopje
- 3. Carpinus betulus ‘Fastigiata‘ – Haagbeuk
- 4. Cimicifuga simplex – Zilverkaars
- 5. Helenium ‘Moerheim Beauty‘ – Zonnekruid
- 6. Hydrangea arb. ‘Grandiflora‘ – Hortensia
- 7. Macleaya cordata – Pluimpapaver
- 8. Malus hupehensis – Sierappel
- 9. Ribes sanguineum – Rode ribes
- 10. Syringa vulgaris – Sering
45 reacties. Reactie plaatsen
Dank Ron voor je nuttige en makkelijk toegankelijke stukjes.
Graag gedaan Willemien.
groene groet,
Ron
ik heb ook het idee dat zaaien in kleigrond ook helemaal niet gaat. van die zakjes met bloemenmengsel is nog nooit wat opgekomen in mijn tuin.
Beste R.vd Wal,
Als je de grond goed los maakt voor het zaaien.
En je zaait op een zonnige plek, dan zou het
toch moeten lukken.
Als je op de volgende link klikt : https://www.exclusievetuinen.nl/landschapstuin-op-het-eiland-van-dordrecht/
dan kom je uit bij een artikel over een tuin die
we hebben aangelegd op zware rivierklei.
Een landschapstuin met een behoorlijk oppervlakte aan ingezaaide wilde bloemen.
Met groene groet,
Ron
Het bloemenmengsel is wellicht meer geschikt voor arme grond, dus niet bemeste zandgrond.
Beste Gilbert,
een bedrijf als de Cruydt hoeck heeft voor iedere grondsoort
een passend zaadmengsel. Zie : http://www.cruydthoeck. nl
Met vriendelijke groet,
Ron den Dikken
Bedankt voor je uitnodiging en je artikel over kleigrond. Ik woon in Lelystad, Flevoland en wil dit jaar groenten in de volle grond planten. Welke soorten gedijen het beste en hoe hou ik Zevenblad uit mijn groentebed. Momenteel ben ik voor 3 maanden in het buitenland maar verwacht weer in uiterlijk mei terug te zijn. De afgelopen jaar heb ik een moestafel gehad, mei peterselie, verschillende andere kruiden en courgette, tomaten pepers en paprika.Ook zijn de bieten een succes geweest. Nu wil ik de volgende stap wagen, in de volle grond planten. Mijn tuin is op het oosten.
Alvast bedankt,
Jennifer
Beste Jennifer,
Om het werk in de moestuin wat lichter te maken
is het handig om verhoogde bedden aan te leggen
met beter te bewerken grond.
Als je ervoor zorgt dat Zevenblad niet in je moestuin
komt, kan het zich daar ook niet vermeerderen.
Mocht je er al last van hebben, dan is het een kwestie van ;
De aanhouder wint (Het groen blijven weghalen. Overigens
is Zevenblad ook prima eetbaar. Ik heb er heerlijke pesto’s van gegeten.)
Met groene groet,
Ron
Bedankt voor de uitleg en de suggesties. Woon in Noord-Holland waar we op veengrond zitten en dus regelmatig de tuin moeten ophogen. De laatste keer is er “foute” grond geleverd en uitgereden. Het bleek zware klei te zijn toen ik thuis kwam.. We hebben de zaak in der minne geschikt en de leverancier heeft 30 cm scherp zand door de klei gefreesd waarmee de drainage verbeterde. Tot slot kreeg ik 30 cm zwarte grond (veen) als toplaag. Ik ben gedwongen om bij elke plant ruimschoots de aanbevolen grondsoort in het plantgat te storten. Je suggesties voor de juiste plantkeuze nemen we graag mee wanneer we weer wat gaan planten. Complimenten voor de mooie weergave. Groet, Jan V.
Beste Jan,
Bedankt voor je leuke reactie.
Binnenkort besteed ik aandacht aan veengrond
en zuurminnenden planten.
Met groene groet,
Ron
Ron wij hebben zandgrond, maar zeeuws knoopje vind ik een leuke plant, kan ik de zandgrond dusdanig bewerken dat het zeeuwsknoopje daarin toch zal gaan bloeien. Ook de zonnehoed zou ik graag willen planten.
Beste Truus,
Zonnehoed zal het fantastisch doen op zandgrond.
Vooral de Echinacea purpurea is op zand en in de zon op z’n plek.
Met toevoeging van organisch materiaal (bv. bladaarde)
zal ook Zeeuws knoopje het prima doen.
Denk wel aan water geven als het in de zomer wat langer droog is.
Groene groet,
Ron
Dag Ron,
Je uitleg over o.a. kleigrond komt goed van pas. Bij mij zijn dec. alle planten eruit gehaald en ik zit nu met een lege tuin, die opnieuw beplant moet worden. Je suggestie met namen van planten is heel goed. Dank je wel.
Corry de Graaf
Graag gedaan Corry,
Met groene groet,
Ron
Beste Ron, een duidelijk stuk over kleigrond, waar we hier in Zeeland op tuinieren.
Dat was in het begin echt wel even wennen. We gebruiken nu al jaren onze eigen gemaakte compost als grondverbeteraar. Heb verschillende van de in het stuk genoemde planten in de tuin staan, behalve de Helennium, die verdwijnt al na goed een jaar! Enig idee van de reden?
Verder ben ik het met je eens, dat de door de kwekers genoemde hoogten en formaten van planten hier altijd overschreden worden. Het moestuinieren doen we al jaren in verhoogde bakken. Werkt makkelijk, ziet er goed uit en je hebt tenmiste geen “gevorkte” wortels en pastinaken!
Beste Anita,
Als je dicht aan de kust woont en je tuin ligt in de wind,
dan kan het zijn dat de Helenium het minder doet
en soms zelfs wegvalt.
Een verhoogde moestuin is echt veel prettiger op de klei.
Groene groet,
Ron
Hallo Ron,
Bedankt voor je duidelijke uitleg. Ik woon in Zwolle en tuinier op een mengelmoes van rivierklei en zand (van de bouw denk ik). De grond is redelijk goed te bewerken en in mijn tuin doen deze planten het goed: lavendel, salvia, brem, kerstrozen, hortensia, sering, herfstanemonen en ooievaarsbekken. O ja, en maagdenpalm doet heeeeel erg goed (een beetje té). Wat het niet wil doen zijn riddersporen. Misschien moet ik eenjarigen proberen. Ik heb in de voortuin wel heel erg veel last van mos. Wat kan ik daaraan doen?
Beste Corine,
Bedankt voor je nuttige reactie.
Mos op kleigrond betekent meestal een verstoorde ondergrond.
Probeer eens te beluchten of als er veel mos in je gazon aanwezig is,
verticuteren (in april) en daarna compost inharken.
Vervolgens twee weken later KAS (Kalkammonsalpeter) strooien.
Het gras gaat dan zo snel groeien dat alle mos verdwijnt.
Groene groet,
Ron
Beste Ron,
Bedankt voor de tips over het mos. Ik heb geen gazon, maar gewoon borders en die in de voortuin daar groeit dus mos. Beluchten helpt hiertegen denk ik ook. Gewoon gaatjes prikken in de grond? Ik ben bang dat – als ik kalk strooi – de planten in de beurt daar niet zo blij van worden.
Groetjes,
Corine
Beste Corine,
Gaatjes prikken is goed voor een gazon.
Als je hardnekkige mos hebt in de border is het beter
om de grond een keer echt los te maken.
Planten eruit, de grond goed losmaken en wat
bladaarde of compost er meteen doorwerken en dan
de planten weer terug op hun plek zetten.
vooral je vaste planten zullen het nog beter gaan doen.
Kalk geven is goed mogelijk in jouw tuin.
Dit geeft geen problemen voor de door jou opgenoemde planten.
Heel veel tuinplezier en een groene groet,
Ron
Beste Ron,
Bedankt voor je reactie. Ik zal de grond goed los gaan maken. Twee jaar geleden is dat ook gebeurd met een tuinfrees, maar binnen een jaar was de mos weer terug. Welke kalk kan ik het beste strooien in de border?
Corine
Ha Corine,
Je kunt het beste zogenaamde zachte kalk gebruiken.
Die lost sneller op en doet dus eerder zijn werk.
groene groet,
Ron
Ha Ron, fijn stukje!
Hoe kan ik zorgen voor betere afwatering in klei grond?
En wat voor moestuinplanten passen goed op kleigrond? Ik weet dat het heel belangrijk is, maar ik heb er eerder nog weinig plantentips over gevonden.
Bedankt voor je informatie!
Groet, Els
Beste Els,
Om de textuur en ook de afwatering in je tuin beter te regelen
kan je scherp zand door de grond werken. Hoe meer je dit doet,
des te beter wordt de afwatering. Ook een kalkgift helpt om
de structuur van je kleigrond te verbeteren.
Maak voor je moestuin verhoogde borders (bakken).
Vul deze bakken met mooie gemengde grond
waar het prettig is om op te tuinen.
Je kunt dan iedere moestuin-plant kweken die je wilt.
Veel succes en een groene groet,
Ron
Hoi
Ik ben beginnende tuiner in lelystad. Hier hebben we zware kleigrond. Nu heb ik mijn grond los gemaakt met een frees maar nu heb ik kei harde brokken. Dit is bijna niet te bewerken. Hoe krijg ik deze brokken weer fijn? Met een hark kom ik er niet doorheen.
Vr gr Elies
Beste Elies,
als je uitgedroogde zware klei vochtig maakt, is het weer te bewerken.
meng het direct met scherp zand en organische stof.
De textuur/structuur verbetert dan.
groene groet,
Ron
Beste Ron,
Moet je bij het planten van eventueel bovenstaande planten in het gat dat je gaat graven misschien ook nog wat potgrond doen? Of kun je rechtstreeks in de klei planten?
Mvg Ann
Beste Ann,
Je zou direct in de klei kunnen planten,
maar je helpt de planten wel door bij het planten
wat potgrond of bemeste tuinaarde te gebruiken.
Met groene groet,
Ron
Hallo,
Wij wonen in een nieuwbouwwijk wat vroeger een weiland en veen/kleigrond was.
We hebben 2 jaar geleden de hele tuin tot 1,5 meter uit laten graven en mooie grond erin gedaan, nu hebben we veel planten en een gouden regen die maar niet in bloei komen en als het veel geregend heeft staat de hele tuin blank en lijkt het wel een moeras als je er doorheen loopt… Wat is de beste oplossing tegen het water?
Mvg Tom
beste Tom,
Het lijkt erop dat je een verstoorde, vaste onderlaag hebt,
waardoor het water niet goed weg kan.
Je kan het proberen met verticale drainage, maar eigenlijk
moet je de oude onderlaag goed ‘doorbreken’
Eventueel een goede drainage aan laten brengen.
Met groene groet,
Ron
Ik wil een border maken, heb tuintegels eruit gehaald, en het zand wat daar onder lag er uitgegraven (nadat ik het eerst per ongeluk met bemeste tuinaarde had gemengd, en dacht dat ik dan mooi kon planten. Dat lukt niet, heb ik al begrepen). Ik heb alles dus weer uitgegraven tot de vaste kleibodem, ruim 40cm dieper. Ik denk dat ik het gat (200x80x40) nu moet vullen met zwarte grond en vervolgens wellicht gedeelten mengen met tuinaarde of organisch materiaal?
Beste Martijn,
Het is het beste om een mengsel te maken van klei, zand en veen.
Dat maakt de structuur van de grond en de bewerkbaarheid beter.
Enkel zwarte grond is wel lekker om in te werken
en de meeste planten zullen het prima doen.
Maar door de grote hoeveelheid organische stof, wat vrij snel verbrand
blijf je je tuin iedere keer ophogen.
Met groene groet,
Ron
Dat Helenium op de klei kan wist ik niet! Komend seizoen proberen dus!!
Beste Jan,
Helenium doet het zelfs heel goed op de klei.
Groene groet,
Ron
Net verhuist van een tuin op de veengrond naar een tuin met rivierklei. Wat een verschil! Ben heel blij met je tips want het is hier wel heel anders tuinen.
Snap nu waarom de skimmia er zo zielig / ziek uit ziet. Die stond al op de nominatie om te verdwijnen.
Tips om de grond losser te maken zijn welkom.
Beste Saskia,
Leuk dat je mijn tips nuttig vindt.
Groene groet,
Ron
Ik zoek een vervanger voor mijn gazon. Ik woon in Dronten met zware klei grond. Men geeft wel alternatieven maar geen van deze lijkt op klei te passen. (Kruiptijm, stekelnootje enz) Daarnaast staat ook de heledag de zon er op. Heb jij suggesties ? Ben erg benieuwd.
Beste Ursula,
Na al die jaren ben ik er wel achter dat
geen enkele bodembedekker zo goed is als gras.
Met groene groet,
Ron
De grond in mijn tuin is ook erg vochtig en vast. Met name wanneer het geregend heeft zorgt het voor problemen. Ik ga kijken of ik wat kalkminnende planten kan planten. Hopelijk zorgt dit voor wat meer balans in mijn tuin.
Klinkt goed Vincent.
Ik tuinier in Zuid Limburg op kalkrijke klei grond (misschien loss, ik kan t verschil onvoldoende zien). Zeer zwaar als het nat is (maar vocht zakt wel weg) en keiharde witte brokken als t drie weken niet regent (maar planten raken niet snel uitgedroogd) . Voedzaam (planten worden groot), echter kwijnen uiteindelijk toch weg. onkruid neemt het over, de vaste planten kunnen er niet tegen op. Ik denk erover de borders leeg te halen , deels af te graven en andere grond in te brengen. Heeft dat zin? Hoe diep moet ik afgraven? Wat voor grond opbrengen? Het gaat om grote vaste planten borders.
Beste Saskia,
Als er onkruid is wat het goed doet, zijn er ook vaste planten
die het op die plek uitstekend zullen doen.
Grond afgraven en vervangen is zeker niet nodig.
Verbeteren kan wel. Vooral met flink veel organische stof.
Om de textuur te verbeteren zou je ook nog scherp zand kunnen mengen met je aanwezige grond.
Veel succes en met een groene groet,
Ron
Beste Ron,
Wat een goede blogpost; blij om te lezen dat er in mijn nieuwbouwtuin op kleigrond in Zuid-Holland toch veel zou moeten kunnen groeien! De laurierplanten (caucasica) die in februari zijn aangeplant als haag lijken er niet goed op te gedijen: gele bladeren, volledig lege takken en jongen scheuten die direct zwart kleuren/verdorren. Geef ik de haag te weinig water of juist teveel? Of ligt het toch aan de klei waarin deze haagplant niet goed kan wortelen? Ben heel benieuwd naar jouw mening hierover.
Beste Ingeborg,
Ik kan je hierbij niet helpen want ik zie de verdere groeiomstandigheden niet.
Bovendien gebruik ik nooit Prunus laur. ‘Caucasica’
Groene groet,
Ron